Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2022

Το Τέμενος του Ηρακλέους - Αρχαία Αλυζία

Στον όρμο Βούλκο δυτικά του σημερινού Μύτικα τοποθετείται το λιμάνι της αρχαίας Αλυζίας. Το λιμάνι της ακαρνανικής αυτής πόλης αναφέρεται από τον Στράβωνα (10.2.21) ως ιερό λιμάνι του Ηρακλέους, ενώ σύμφωνα με τον Θουκυδίδη (VII, 31) εκεί υπήρχε ιερό τέμενος του ήρωα, το ονομαζόμενο «Ηράκλειον», καθώς και βωμός αφιερωμένος σε αυτόν. Σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, το Ηράκλειον είχε διακοσμηθεί με έργα του μεγάλου γλύπτη του 4ου αι. π.Χ. Λύσιππου, που παρίσταναν τους άθλους του Ηρακλή......

50 μ δυτικά του ναϋδρίου της Αγ. Τριάδας, ο Κ. Ρωμαίος από το 1919 έως το 1922 ανέσκαψε ένα επιβλητικό επιτάφιο μνημείο του τέλους του 2ου αι. μ. Χ., το οποίο ως προς την αρχιτεκτονική του μορφή, είναι αρκετά σπάνιο στον ελλαδικό χώρο. Ο Κ. Ρωμαίος πιστεύει, επιβεβαιώνοντας τις αναφορές του Στράβωνα και του Θουκυδίδη, ότι το μνημείο αυτό ήταν κτισμένο από τα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη, τα οποία πάρθηκαν, περίπου στις αρχές του 1ου αι. μ.Χ., από το βωμό του Ηρακλή.

Το μνημείο-μαυσωλείο έχει τετράγωνη κάτοψη και διαστάσεις 9,4 μ.Χ …… μ. και ύψος 2,65 μ. Στο κέντρο του είχε κατασκευαστεί εξ αρχής ένας μαρμάρινος τάφος με μορφή σαρκοφάγου, διαστάσεων 2, 30 Χ 0, 95 μ. Σύμφωνα με την αναπαράσταση του πρώτου ανασκαφέα, το μνημείο αποτελούσε ένα κρηπίδωμα τεσσάρων βαθμίδων, πάνω στο οποίο υψωνόταν μια υπερκατασκευή που έφερε επιστύλιο και γείσο. Πάνω από το τελευταίο υπήρχε θωράκιο, στις τέσσερις γωνίες του οποίου υπήρχε από ένα μαρμάρινο ακρωτήριο. Δύο από τα ακρωτήρια αυτά, διαστάσεων 1,08 μ. Χ 0,85 μ., εκτίθενται σήμερα στο Μουσείο Αγρινίου. Επίσης, στις τέσσερις γωνίες της δεύτερης βαθμίδας του κρηπιδώματος, υπήρχαν προσαρμοσμένες από μία κεφαλή-προτομή γρυπός, του λεγόμενου περσικού τύπου, με κερασφόρο λεοντοκεφαλή. Η βάση και το γέμισμα του μνημείου είχαν κατασκευαστεί από λιθοδομή με τη χρήση κονιάματος (opus incertum), ενώ εξωτερικά το μνημείο ήταν επενδεδυμένο από ντόπιο λευκό ασβεστόλιθο και στην υπερκατασκευή του (από τους ορθοστάτες έως τα ακρωτήρια) από λευκό μάρμαρο (ίσως από την Εύβοια ή κάποιο άλλο νησί).

Σήμερα, γύρω από το μνημείο υπάρχει πληθώρα από διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη, ενώ πολύ κοντά σε αυτό, ήρθαν στο φως και επιμήκεις τοίχοι από ναό παλαιοχριστιανικών χρόνων (4ου ή 5ου αι. μ.Χ.).

Κιονόκρανο από το Ιερό
Εκτίθεται στο Ξενοκράτειο αρχαιολογικό μουσείο Μεσολογγίου

Συντεταγμένες 
38°40'39"N 20°55'49"E

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
https://www.agrinioculture.gr/.../iroo-tis-archeas-alizias/

Ιερό της Αρτέμιδος Επικρατείας - Αρχαία Αλυζία

Στους πρόποδες του Μεγανόρους και στην περιοχή «Δρυμώνας Αρχοντοχωρίου» υπήρχε στα αρχαία χρόνια ένα μικρό ιερό αφιερωμένο στη Θεά Άρτεμης Επικρατείας. Η ίδρυση του ιερού χρονολογείται στα μέσα του 4ου αι. π.Χ. Το ιερό ήταν μικρό γιατί λειτουργούσε, πιθανόν, ως παράρτημα του μεγάλου ιερού της πόλης.

Στον περίβολο, αλλά και στον υπόγειο αποθέτη του ναού, βρέθηκαν εκατοντάδες αφιερώματα τα οποία σήμερα βρίσκονται στις αποθήκες του Μουσείου Πατρών

Το πώμα του θησαυρού του Ιερού
Εκτίθεται στο Ξενοκράτειο αρχαιολογικό μουσείο Μεσολογγίου

Από τις ανασκαφές που έγιναν το 1992/93 από την ομάδα του αρχαιολόγου κ. Λάζαρου Κολώνα (Ι. Μόσχος, κ.ά.), βρέθηκαν στους αποθηκευτικούς χώρους του ιερού αγάλματα της θεάς Άρτεμης, καθώς και άλλα αφιερώματα γυναικών, μιας και τη λατρεία της την ασκούσαν κυρίως γυναίκες (η Άρτεμης ήταν Θεά του κυνηγιού, προστάτης της αγνότητας των κοριτσιών και αγοριών, και των λεχώνων).

Εξέχουσα θέση στο ιερό είχαν οι κοπέλες Καρυάτιδες (παρεκτρέπουσες) οι οποίες χόρευαν ένα λατρευτικό χορό προς τιμή της Άρτεμης.

Σήμερα στον τόπο αυτό υπάρχουν υπολείμματα του ιερού, του ανασκαφέντος αποθέτη, και κατά μήκος του ιερού και δίπλα από το σπήλαιο υπολείμματα ξενώνων των οικημάτων που φιλοξενούσαν τους πιστούς, κυρίως νησιώτες, κατά τις γιορτινές της μέρες.